ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงกับเครือข่ายคอมพิวเตอร์ (INTERNET)
สถานการณ์โลกในปัจจุบันมีความเจริญก้าวหน้าทางวิทยาการและเทคโนโลยีอย่างรวดเร็วทําให้ระบบสังคมโลกเกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้นในทุกส่วนของสังคมโลก ส่งผลให้ประชากรโลกเกิดการตื่นตัวและปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตจากสังคมชนบทมาเป็นสังคมเมือง อันนําไปสู่วิวัฒนาการของโลกทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ฯลฯ เชื่อมโยงถึงกันอย่างเป็นระบบและ เป็นสากล กระทั่งกล่าวกันว่าโลกปัจจุบันเป็นโลกไร้พรมแดนหรือเป็นยุคโลกาภิวัฒน์ ซึ่งหากพิจารณาจากเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดํารัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเป็นปรัชญาที่ชี้แนะแนวทางการดําเนินชีวิต เน้นย้ำแนวทางการแก้ไขเพื่อให้รอดพ้น และสามารถดํารงอยู่อย่างมั่นคงและยั่งยืน ภายใต้กระแสโลกาภิวัตน์และความเปลี่ยนแปลงต่างๆ เพื่อการดํารงอยู่และปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับตั้งแต่ระดับครอบครัว ระดับชุมชนจนถึงระดับรัฐ ตลอดจนการพัฒนาและบริหารประเทศให้ดําเนินไปในทางสายกลาง
สำหรับเครือข่ายคอมพิวเตอร์ หรือที่เรียกว่า อินเตอร์เน็ต (INTERNET) ถือว่าเป็นเครือข่ายที่มีการเชื่อมโยงกันอย่างเสรี ไม่มีการปิดกั้น ทําให้มีการแพร่กระจายข้อมูลข่าวสารกันอย่างมากมายและเข้าถึงข้อมูลได้อย่างรวดเร็ว มีการแลกเปลี่ยนสาระ ความรู้ผ่านระบบกระดานข่าวและกลุ่มสนทนา จนบางครั้งอาจกล่าวได้ว่า อินเตอร์เน็ต เป็นสื่อในการสนับสนุนและส่งเสริมในการดำเนินชีวิตในปัจจุบัน ซึ่งปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงสามารถนำมาประยุกต์ใช้กับเทคโนโลยีทางด้านอินเตอร์เน็ตได้เป็นอย่างดี โดยปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ที่มุ่งเน้นแนวทางการดำเนินทางสายกลางจะมีส่วนส่งเสริมการใช้อินเตอร์เน็ตอย่างเหมาะสมได้ดังนี้คือ
• ความพอประมาณ ต้องคำนึงถึงความเหมาะสมในการใช้อินเตอร์เน็ตโดยพิจารณาจากช่วงเวลา ความสอดคล้องกับความต้องการ สถานการณ์หรือโอกาสที่จะเลือกใช้ โดยใช้ในช่วงเวลาที่เหมาะสมในปริมาณที่ไม่มากหรือน้อยเกินไปและเกิดประโยชน์สูงสุด เช่นใช้เพื่อการทำงาน ค้นคว้าข้อมูลข่าวสารต่างๆ สำหรับเพิ่มพูนความรู้ แต่ทั้งนี้ต้องไม่เกินความจำเป็นจนทำให้เกิดผลกระทบกับหน้าที่ความรับผิดชอบในด้านอื่นๆของตนเอง
• ความมีเหตุผล จะต้องมีกระบวนการตัดสินใจเกี่ยวกับระดับความพอเพียงในการใช้อินเตอร์เน็ต และคำนึงถึงเหตุผลในการเลือกใช้หรือการเข้าถึงข้อมูล เช่น ใช้เพื่อการติดต่อธุรกิจการค้าที่มีระยะทางหรือระยะเวลาเป็นตัวกำหนดซึ่งหากเดินทางไปด้วยตนเองอาจไม่คุ้มหรือไม่ทันต่อการดำเนินการและต้องไม่ใช้เพื่อเป็นเครื่องมือหรือช่องทางที่ไม่ถูกไม่ควร ก่อความเดือดร้อนให้กับผู้อื่นหรือสังคมส่วนรวม
• การมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว เป็นการเตรียมตัวให้พร้อมกับการรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นโดยคำนึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่างๆ เช่น การเชื่อมต่อระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์อาจมีปัญหา อุปกรณ์ต่างๆ อาจชำรุดเสียหายจนไม่สามารถใช้งานได้ ตามปกติ เราควรมีการเตรียมตัววางแผนรับมือไว้ให้พร้อม ซึ่งอาจจะเปลี่ยนมาใช้การเดินทางด้วยตัวเอง การใช้โทรศัพท์ การส่งจดหมาย เพื่อเป็นการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าโดยไม่ส่งผลกระทบต่อตนเองและส่วนรวม
• ความมีเหตุผล จะต้องมีกระบวนการตัดสินใจเกี่ยวกับระดับความพอเพียงในการใช้อินเตอร์เน็ต และคำนึงถึงเหตุผลในการเลือกใช้หรือการเข้าถึงข้อมูล เช่น ใช้เพื่อการติดต่อธุรกิจการค้าที่มีระยะทางหรือระยะเวลาเป็นตัวกำหนดซึ่งหากเดินทางไปด้วยตนเองอาจไม่คุ้มหรือไม่ทันต่อการดำเนินการและต้องไม่ใช้เพื่อเป็นเครื่องมือหรือช่องทางที่ไม่ถูกไม่ควร ก่อความเดือดร้อนให้กับผู้อื่นหรือสังคมส่วนรวม
• การมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว เป็นการเตรียมตัวให้พร้อมกับการรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นโดยคำนึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่างๆ เช่น การเชื่อมต่อระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์อาจมีปัญหา อุปกรณ์ต่างๆ อาจชำรุดเสียหายจนไม่สามารถใช้งานได้ ตามปกติ เราควรมีการเตรียมตัววางแผนรับมือไว้ให้พร้อม ซึ่งอาจจะเปลี่ยนมาใช้การเดินทางด้วยตัวเอง การใช้โทรศัพท์ การส่งจดหมาย เพื่อเป็นการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าโดยไม่ส่งผลกระทบต่อตนเองและส่วนรวม
นอกจากนี้ ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงยังมีเงื่อนไขในด้านความรู้และคุณธรรม ซึ่งการที่เราจะนำเอาเทคโนโลยีเครือข่ายคอมพิวเตอร์ทางด้านอินเตอร์เน็ตมาใช้ต้องประกอบด้วยความรอบคอบระมัดระวัง มุ่งให้ประโยชน์แท้จริงต่อตนเองตลอดจนสังคมส่วนรวมและเป็นไปอย่างสร้างสรรค์และพอเหมาะต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน
ICT กับเศรษฐกิจพอเพียง
เศรฐกิจพอเพียง เป็นปรัชญาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชดำรัสใช้เป็นแนวทางการดำเนินชีวิตแก่พสกนิกรชาวไทย สำหรับประชาชนในทุกระดับ ตั้งแต่ระดับครอบครัว ระดับชุมชน ตลอดจนถึงระดับประเทศ
ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงประกอบด้วย 3 หลัก กับ 2 เงื่อนไข คือ
1. ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดี ที่ไม่น้อยเกินไป และ ไม่มากเกินไป โดยไม่เบียดเบียนผู้อื่นและตนเอง
2. ความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจต้องเป็นไปอย่างมีเหตุผล โดยพิจารณาจากเหตุปัจจัยที่เกี่ยวข้องตลอดจนคำนึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการกระทำนั้น ๆ อย่างรอบคอบ
3. การมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว หมายถึง การเตรียมตัวให้พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้นโดยคำนึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่าง ๆ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคต
1. ความพอประมาณ หมายถึง ความพอดี ที่ไม่น้อยเกินไป และ ไม่มากเกินไป โดยไม่เบียดเบียนผู้อื่นและตนเอง
2. ความมีเหตุผล หมายถึง การตัดสินใจต้องเป็นไปอย่างมีเหตุผล โดยพิจารณาจากเหตุปัจจัยที่เกี่ยวข้องตลอดจนคำนึงถึงผลที่คาดว่าจะเกิดขึ้นจากการกระทำนั้น ๆ อย่างรอบคอบ
3. การมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว หมายถึง การเตรียมตัวให้พร้อมรับผลกระทบและการเปลี่ยนแปลงด้านต่าง ๆ ที่จะเกิดขึ้นโดยคำนึงถึงความเป็นไปได้ของสถานการณ์ต่าง ๆ ที่คาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคต
อีก 2 เงื่อนไข คือ
1. คุณธรรม คือ ผู้ที่ปฏิบัติหรือผู้ที่ตัดสินใจนั้น ควรจะตัดสินใจด้วยคุณธรรม เช่น ความซื่อสัตย์ ความเพียร ความอดทน
2. ความรอบรู้ ความรอบคอบ และความระมัดระวัง ไม่ใช่มีความรู้แค่ในตำรา แต่ต้องเป็นความรู้ที่ได้จากประสบการณ์ด้วยในปัจจุบันระบบสารสนเทศมีความสำคัญมาก ไม่ว่าจะเป็นการค้นหาข้อมูล การส่งข้อมูลข่าวสาร การติดต่อสื่อสาร ซึ่งต้องใช้เครื่องคอมพิวเตอร์เป็นสื่อกลาง และในเครื่องคอมพิวเตอร์จะมีซอฟต์แวร์ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่ควบคุมการทำงานของเครื่องคอมพิวเตอร์ ดังนั้นถ้าเราจะนำปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ร่วมด้วย ก็จะต้องมีการวางแผนซื้อซอฟต์แวร์ที่เราจำเป็นต้องใช้จริง ๆ ถึงแม้ว่าจะมีราคาสูง เราก็ต้องตัดสินใจซื้อตามความเหมาะสมเพราะว่าประเทศไทยยังไม่สามารถผลิตซอฟต์แวร์ใช้เองได้ เรายังต้องสั่งซื้อจากต่างประเทศ โดยต้องดูความคุ้มทุนด้วย แต่ถ้าเรานำแนวคิดการพัฒนาซอฟต์แวร์โอเพ่นซอร์สมาใช้แก้ปัญหา ก็จะเป็นการช่วยลดค่าใช้จ่าย ลดการผูกขาดสินค้าจากต่างประเทศ เพราะว่าเราสามารถผลิตซอฟต์แวร์ใช้ได้เอง และการผลิตก็ต้องเหมาะสมกับการใช้งานของคนไทย รวมทั้งลดปัญหาการละเมิดลิขสิทธ์ของต่างประเทศ ถึงแม้ว่าการพัฒนาซอฟต์แวร์อาจจะเป็นเรื่องยาก แต่หากมีการปฏิบัติได้จริง ก็จะช่วยให้คนไทยมีงานทำเพิ่มขึ้น และอาจมีการพัฒนาความรู้ทางด้านเทคโนโลยีต่าง ๆ มากมาย
อ้างอิง: www.sufficiency economy.org.